USG stawów biodrowych to jedno z badań, którym poddawane jest dziecko po urodzeniu. Ich celem jest ocena stanu zdrowia malucha oraz wczesne wykrycie ewentualnych nieprawidłowości. Szybka diagnoza umożliwia wdrożenie odpowiedniego leczenia. Jakie są wskazania do wykonania diagnostyki u twojego dziecka?
Dlaczego wykonuje się USG stawów biodrowych u niemowląt?
Badanie przeprowadzane jest u niemowląt po to, aby móc ocenić budowę stawu biodrowego. Ultrasonografia pozwala bezinwazyjnie i całkowicie bezpiecznie określić położenie głowy kości udowej oraz panewki. Szybkie stwierdzenie ewentualnych nieprawidłowości (na przykład dysplazji stawów biodrowych) pozwala wdrożyć właściwe leczenie, aby dziecko mogło prawidłowo się rozwijać.
Dlaczego należy wykonać USG stawów biodrowych?
U niemowląt stawy biodrowe zbudowane są z chrząstki, która jest dość plastyczna i może ulegać odkształcaniu. U około 5% dzieci, panewka jednego lub obu stawów biodrowych może być spłaszczona – jeśli taka wada nie zostanie wykryta może to doprowadzić nawet do kalectwa. Dlatego tak ważna jest profilaktyka i wykonywanie badań USG stawów biodrowych oraz wizyty u ortopedy.
Dysplazja stawów biodrowych - czym jest?
Dysplazja stawów biodrowych polega na niedorozwoju kości i innych elementów, z jakich zbudowany jest staw biodrowy. Jest to jedna z najczęstszych wad wrodzonych narządu ruchu. Brak odpowiedniego działania terapeutycznego wdrożonego w odpowiednim czasie może doprowadzić do zwichnięcia stawu biodrowego, co uniemożliwia dziecku prawidłowe chodzenie.
Dysplazja biodra - przyczyny
Przyczyn dysplazji upatruje się w podłożu genetycznym, w fizjologicznej niedojrzałości stawów biodrowych w okresie niemowlęcym lub czynnikach mechanicznych, mających wpływ na ułożenie składowych części stawu względem siebie. Genetycznie uwarunkowana dysplazja może powodować nieprawidłowy rozwój stawu już od stadium embrionalnego. Wśród przyczyn mechanicznych wymienić można czynniki wpływające na zmniejszenie przestrzeni w macicy dla rozwoju płodu, takie jak małowodzie czy silniejszy mięsień macicy u pierwiastek. Do tej grupy przyczyn zaliczyć można również pośladkowe ułożenie dziecka czy niektóre z pozycji nóżek płodu w łonie matki.
Nie bez znaczenia pozostaje także czynnik hormonalny. W ostatnich 3 miesiącach ciąży zwiększa się wydzielanie estrogenów i relaksyny, które w wyniku złożonych procesów chemicznych zachodzących w organizmie matki i dziecka przygotowują do porodu, powodując między innymi rozluźnienie włókien kolagenowych. Powoduje to wiotkość elementów stawu, a tym samym zwiększa prawdopodobieństwo powstania nieprawidłowości w obrębie bioder dziecka. Z tego też powodu nieprawidłowa pielęgnacja niemowlęcia, również może przyczynić się do uszkodzenia stawu biodrowego.
Kiedy zrobić USG bioderek u noworodków i niemowląt?
Badanie USG bioderek może być wykonywane w ramach profilaktyki, nawet jeśli nie zaobserwujemy u malucha niepokojących objawów. Zaleca się przeprowadzenie badania między 6. a 12. tygodniem życia. Jeżeli wynik nie jest jednoznaczny, to lekarz wykonujący może zalecić powtórzenie ultrasonografii.
USG stawów biodrowych można przeprowadzić już u noworodków. Wskazaniem do wykonania są nieprawidłowości, z reguły zauważane przez lekarza pediatrę podczas pierwszego badania tuż po porodzie:
- ograniczenia odwiedzenia,
- objaw Ortolaniego (przeskakiwanie stawu),
- różnice w długości i wyglądzie nóg dziecka,
- niemożność poruszania nóżkami przez dziecko.
Przebieg USG stawów biodrowych u dzieci
Ocena USG bioderek trwa zaledwie od kilku do kilkunastu minut, a wynik dostępny jest od razu.
Do wykonania USG bioder nie trzeba przygotowywać dziecka w sposób szczególny, jednak warto zadbać o luźny, łatwy do zakładania i zdejmowania ubiór.
USG to metoda diagnostyczna całkowicie bezpieczna, nieinwazyjna i bezbolesna dla małego pacjenta. Podobnie, jak przy innych badaniach USG, na skórze dziecka rozsmarowywany jest żel, który ułatwia prowadzenie głowicy aparatu. Badanie ukazuje staw w czasie rzeczywistym i pozwala dokładnie ocenić najważniejsze jego struktury: mięśnie leżące powierzchownie w stosunku do stawu biodrowego, przednie części błony maziowej i torebki stawowej, częściowo obrąbek stawowy panewki stawu biodrowego, kaletki maziowe, fragmenty tętnicy udowej wspólnej i żyły udowej, nerw udowy czy nerw kulszowy.
Badanie USG bioderek u niemowląt metodą Grafa jest obecnie najczęściej stosowaną metodą pozwalającą na wczesne wykrycie oraz monitorowanie leczenia dysplazji stawu biodrowego.
Ile razy należy powtarzać badanie?
W badaniu USG stawów biodrowych ocenia się stopień ich dojrzałości; jeśli badanie wykonane jest przed 3 miesiącem życia i otrzymujemy wynik Ia lub Ib to znaczy, że bioderka na ten moment są prawidłowe i dojrzałe w stosunku do wieku rozwojowego. Wynik IIb oznacza pewną niedojrzałość jednak w zakresach fizjologicznych i nie jest wymagane specjalne leczenie a jedynie przestrzeganie wskazań profilaktycznych w codziennej pielęgnacji.
Jeżeli w badaniu przed ukończeniem 3 miesięcy maluch otrzymał ocenę IIa i w kolejnym badaniu po 3 miesiącu ta sytuacja nie uległa zmianie oznacza to, że bioderka kwalifikują się już do leczenia. Wynik III i IV także oznacza dysplazję i te stopnia kwalifikują się do leczenia.
Jak dbać o stawy biodrowe u niemowląt?
Najważniejszym elementem profilaktyki dysplazji stawów biodrowych jest utrzymywanie nóżek dziecka w pozycji „żabki” czyli zgiętych i odwiedzionych w stawach biodrowych. Taką pozycję łatwo uzyskać poprzez:
Podczas zabawy okresowo układaj dziecko na brzuchu, co sprzyja prawidłowemu ułożeniu nóżek w rozstawieniu na boki. Pamiętaj jednak, aby nie zostawiać go wówczas bez opieki i nie układać w takiej pozycji do snu.
- Szerokie pieluszkowanie (pielucha między udami utrzymuje nóżki w pozycji żabki)
- Nosząc malucha, staraj się utrzymywać jego nóżki rozstawione na boki i swobodnie zgięte.
- Jeżeli nosisz dziecko w pozycji pionowej, zadbaj, aby jego nóżki były ustawione swobodnie na boki (w odwiedzeniu) i w zgięciu. Młodsze dzieci powinny szeroko obejmować rodzica nogami, siedząc na brzuchu, a starsze niemowlęta można też nosić na biodrze
USG stawów biodrowych u dzieci w Ortho Sport Clinic Warszawa
W Ortho Sport Clinic Warszawa badanie USG stawów biodrowych u dzieci przeprowadza Dr Jan Borowski. Dr. Jan Borowski jest oddanym lekarzem, który kładzie ogromny nacisk na jakość opieki, bezpieczeństwo pacjentów i ich pełne zrozumienie procesu leczenia. Jego profesjonalizm i pasja sprawiają, że jest on wartościowym zasobem dla pacjentów.
