Nie możesz normalnie podnieść kubka z kawą, a na myśl o myciu okien robi Ci się słabo. Ból towarzyszy Ci przy większości czynności dnia codziennego. Tak wygląda rzeczywistość chorych na łokieć tenisisty. Zastanawiasz się, skąd u Ciebie łokieć tenisisty, skoro nigdy w życiu nie trzymałeś w ręce rakiety? Nazwa jest myląca, a na entezopatię przyczepu mięśni prostownika nadgarstka chorują najczęściej… pracownicy biurowi, mechanicy, stolarze, dentyści i osoby zajmujące się sprzątaniem.
Co to jest łokieć tenisisty?
Aby zrozumieć, czym jest dolegliwość potocznie zwana łokciem tenisisty, trzeba przyjrzeć się budowie łokcia (a poprawnie: stawu łokciowego). Łokieć to miejsce styku kości ramiennej i łokciowej. Łączy je staw, który umożliwia ruch przedramienia. W tym miejscu kość ramienna ma wyniosłość, która nazywa się nadkłykciem bocznym. To właśnie do niego przyczepiają się mięśnie prostowników nadgarstka i palców. Miejsce przyczepu mięśni do kości to ścięgno.
Łokieć tenisisty to nic innego jak zwyrodnienie ścięgna mięśni prostowników nadgarstka. Chcąc zachować medyczną poprawność, mówimy tu o entezopatii przyczepu tych mięśni.
Łokieć tenisisty a łokieć golfisty
Łokieć tenisisty i łokieć golfisty odróżnia od siebie miejsce degradacji ścięgien. W przypadku łokcia tenisisty dotyczy ono ścięgna mięśni prostowników nadgarstka przyczepionych do nadkłykcia bocznego kości ramiennej, który znajduje się po zewnętrznej stronie stawu. Przy łokciu golfisty schorzenie dotyka ścięgna po wewnętrznej stronie łokcia – przyczepionego do nadkłykcia przyśrodkowego kości ramiennej
Całe szczęście, że nie ma łokcia pracownika biurowego. No właśnie niekoniecznie… Na obydwie te dolegliwości zapadają głównie osoby spędzające dużo czasu przy komputerze. Jeśli chodzi o sportowców, najczęściej dotykają tych, którzy nie wyćwiczyli jeszcze prawidłowej techniki uderzeń.
Przyczyny schorzenia łokcia tenisisty
Przyczyną łokcia tenisisty jest występowanie wielu mikrourazów ścięgna przez dłuższy okres. Te mikrouszkodzenia doprowadzają do zniszczenia przyczepu mięśnia przez degenerację włókien kolagenowych. Do mikrourazów dochodzi na skutek wykonywania powtarzalnych ruchów nadgarstka w zgięciu grzbietowym. Niektóre z nich to operowanie myszą komputerową, wkręcanie śrub lub podkręcanie piłki w tenisie. Długotrwałe utrzymywanie nadgarstka w zgięciu (i dodatkowe naciskanie dłonią na powierzchnię) również może przyczyniać się do tej dolegliwości. Dlatego często występuje ona u osób zawodowo zajmujących się sprzątaniem.
Objawy łokcia tenisisty
Objawem łokcia tenisisty jest przewlekły ból po zewnętrznej stronie stawu łokciowego. Bardzo często nasila się on, podczas ruszania ręką lub (co bardziej charakterystyczne) zaciskaniu dłoni w pięść. Ponadto ból może promieniować do przedramienia, a nawet do samego nadgarstka. W kolejnych stadiach rozwoju schorzenie to może powodować również ograniczoną ruchomość stawu łokciowego, a nawet problemy z chwytaniem i podnoszeniem przedmiotów codziennego użytku. Nerw promieniowy może zostać poirytowany przez tarcie lokalnych mięśni lub lokalne stany zapalne.
Łokieć tenisisty - diagnostyka
Ból po bocznej stronie łokcia nie zawsze musi oznaczać, że mamy do czynienia z łokciem tenisisty. Bóle imitujące tą dolegliwość potrafią mieć bardzo różne źródło. Ich pochodzenie może mieć początek w odcinku szyjnym i piersiowym kręgosłupa lub górnym otworze klatki piersiowej. Ból do łokcia może również promieniować z innych struktur miękkich (mięśnie, powięź). Aby móc skutecznie leczyć łokieć tenisisty musimy mieć pewność, gdzie jest źródło problemu. W tym celu lekarz ortopeda bądź fizjoterapeuta, musi przeprowadzić wywiad oraz badanie przedmiotowe. Na jego podstawie lekarz ortopeda może zdecydować o wskazaniu do badania USG w celu potwierdzenia diagnozy oraz określenia wielkości uszkodzenia. Może również skierować do fizjoterapeuty w celu dalszego badania. Fizjoterapeuta natomiast, może zdecydować o konieczności konsultacji z lekarzem ortopedą lub o konieczności przeprowadzenia badania przedmiotowego odcinka szyjnego kręgosłupa, górnego otworu klatki piersiowej, badania struktur mięśniowo-powięziowych oraz oceny biomechaniki ruchu.
Łokieć tenisisty - leczenie
W zależności od przyczyny powstania bólu, leczenie może wyglądać zupełnie inaczej. Pierwszą i podstawową zasadą w procesie leczenia jest odpoczynek i regeneracja uszkodzonej tkanki. Jeśli przeciążenia powstają podczas aktywności fizycznej lub pracy zawodowej, to na pewno warto zmodyfikować te aktywności lub wprowadzić przerwę tak, aby uszkodzona tkanka miała warunki do gojenia się. Metodą, która w krótkim czasie stymuluje komórki uszkodzonego ścięgna do regeneracji jest ostrzyknięcie osoczem bogatopłytkowym zawierającym czynniki wzrostu (PRP). Zabieg jednak musi być wykonany precyzyjnie przez doświadczonego lekarza ortopedę.
Fizjoterapeuta podczas procesu rehabilitacji może zajmować się strukturami mięśniowo-powięziowymi związanymi bezpośrednio z samym łokciem, jak i miejscami odległymi od miejsca występowania bólu. W swojej pracy stosuje najczęściej metody mięśniowo-powięziowe. Jeśli ból jest wynikiem nieprawidłowej biomechaniki ruchu, ważne jest, aby poprawić technikę ruchu, wzmocnić osłabione mięśnie oraz uelastycznić nadmiernie napięte mięśnie w obrębie tułowia, obręczy barkowej i kończyny górnej. Jak widać, metoda postępowania w przypadku łokcia tenisisty nie jest taka oczywista. Najważniejsza jest dobra diagnostyka w celu zidentyfikowania źródła pochodzenia problemu.
Poniższy filmik przedstawia ćwiczenia wykorzystywane w rehabilitacji łokcia tenisisty, które możesz wykonywać samodzielnie, jeżeli masz zdiagnozowane schorzenie łokcie tenisisty.
