Sześćdziesiąt procent narciarskich kontuzji kolan obejmuje więzadło poboczne piszczelowe (MCL)[1]. Chociaż większość kontuzji MCL nie wymaga interwencji chirurgicznej to jednak nawet powierzchowny uraz może powodować dotkliwe dolegliwości bólowe[2].
Więzadło poboczne piszczelowe (MCL) jest jednym z czterech głównych więzadeł w kolanie.
Rozciąga się od wewnętrznej części kości udowej do wewnętrznej strony górnej części kości piszczelowej (wewnętrzna strona kolana). Ma około 10 cm długości i 2-2,5 cm szerokości.
Główną funkcją więzadła pobocznego środkowego (MCL) jest ograniczenie nadmiernej koślawości oraz rotacji zewnętrznej kolana.[3]
Pozostałe funkcje to:
- ochrona przed urazami: pomaga w ochronie kolana przed urazami spowodowanymi siłami bocznymi;
- wsparcie dla innych struktur kolana: współpracuje z innymi strukturami, jak łąkotki i więzadła krzyżowe, w celu zapewnienia ogólnej stabilności kolana;
- amortyzacja wstrząsów: pośrednio przyczynia się do amortyzacji wstrząsów i obciążeń na kolano.
Podział urazów MCL
Uszkodzenie więzadła pobocznego piszczelowego (MCL) jest jedną z częstszych kontuzji kolana, która może wystąpić w wyniku uprawiania narciarstwa. Zazwyczaj kontuzji MCL towarzyszą uszkodzenia innych struktur kolana takie jak łąkotka czy inne więzadła. (zazwyczaj ACL i łąkotka przyśrodkowa)[4]
Najczęściej urazy MCL występują w wyniku bezpośredniego uderzenia w zewnętrzną część kolana, co prowadzi do nadmiernego rozciągnięcia lub naciągnięcia MCL znajdującego po wewnętrznej stronie kolana.
Urazy mogą również wystąpić w wyniku nagłego skręcenia kolana, szczególnie gdy stopa jest mocno osadzona na ziemi, co również prowadzi do nadmiernego rozciągnięcia MCL.
Wyróżnia się 3 stopnie urazów więzadła MCL, a leczenie uzależnione jest od stopnia uszkodzenia.
- Stopień I (łagodny) - naciągnięcie, najłagodniejszy stopień urazu oznacza uszkodzenie niewielkiej liczby włókien więzadła, zwykle staw pozostaje stabilny, a leczenie jest stosunkowo szybkie.
Objawy to lekki ból i niewielki obrzęk.
Naciągnięcie MCL jest częstym urazem niekontaktowym narciarzy, występującym przy koślawieniu i rotacji zewnętrznej stawu kolanowego[5].
Zaleca się leczenie zachowawcze, w tym odpoczynek, lód, kompresję i uniesienie kończyny (metoda RICE). Może być stosowana lekka orteza dla wsparcia, a także fizjoterapia.
ORTHO SPORT CLINIC rekomenduje protokół RICE, konsultację specjalistyczną, fizykoterapię miejscową dla łagodzenia bólu i minimalizowania obrzęku oraz stymulacji gojenia.
- Stopień II (umiarkowany) - naderwanie więzadła jest poważniejszą kontuzją i oznacza zerwanie większej liczby włókien, ale więzadło nadal spełnia swoją funkcję.
Objawy to umiarkowany bólu, obrzęk i niestabilność w kolanie, mogą także wystąpić problemy z pełnym zginaniem i prostowaniem.
Podobnie jak w stopniu I, zaleca się leczenie zachowawcze z dłuższym czasem odpoczynku i potencjalnie większym wsparciem za pomocą ortezy i chodzeniem o kulach z odciążeniem chorej kończyny[6].
Intensywna rehabilitacja jest kluczowa dla przywrócenia funkcji kolana.
Do rekomendowanych zabiegów fizykoterapeutycznych można zaliczyć pole magnetyczne, laseroterapię, prądy TENS, dla wspierania regeneracji tkanek i zmniejszania stanu zapalnego oraz bólu, w niektórych przypadkach falę uderzeniową dla głębszej stymulacji tkanki i przyspieszenia gojenia.
W uszkodzeniach pierwszego i drugiego stopnia większość pacjentów może powrócić do pełnej aktywności fizycznej i uprawiania sportów kontaktowych po trzech – sześciu tygodniach[7].
- Stopień III (ciężki) - zerwanie więzadła prowadzi do niestabilności kolana i wymaga intensywniejszego lub chirurgicznego leczenia. Całkowitemu zerwaniu towarzyszy słyszalny trzask, silny ból, obrzęk oraz niestabilność stawu.
Uraz III stopnia często wymaga bardziej agresywnego leczenia, w tym możliwości operacji, szczególnie jeśli towarzyszą inne uszkodzenia kolana. Statystyki wskazują, iż 78% pacjentów którzy doznali urazu MCL trzeciego stopnia, doznali także urazu innej struktury w stawie kolanowym. W 95% przypadków dodatkowy uraz dotyczył więzadła krzyżowego przedniego (ACL)[8].
Więcej o zabiegach rekonstrukcji więzadeł stawu kolanowego przeczytasz tutaj.
Rehabilitacja pooperacyjna jest kluczowa dla odbudowy siły i zakresu ruchu w kolanie. Sprawdź pakiety rehabilitacyjne i pooperacyjne ORTHO SPORT CLINIC- kliknij.
Dla uzyskania szczegółowych informacji i dopasowania terapii do konkretnego przypadku, zaleca się konsultację z fizjoterapeutą. Więcej szczegółów na temat dostępnych zabiegów znajdziesz na stronie Ortho Sport Clinic Rehabilitacja.
Kontuzje MCL mogą wydawać się złożone, ale z odpowiednią wiedzą i podejściem, ich leczenie oraz rehabilitacja mogą przebiegać skutecznie. Pamiętajmy, że wczesna diagnoza i odpowiednio dobrane metody leczenia są kluczowe dla szybkiego powrotu do zdrowia oraz pełnej funkcjonalności kolana. Niezależnie od stopnia urazu, ważne jest, aby podążać za radami specjalistów i indywidualnie dopasowanym planem rehabilitacji.
[1] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK431095/
[2] https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0968016008001683
[3] J.Widuchowski, Kolano artroskopia diagnostyczna i operacyjna, Sport& Med. s.c.,Katowice 2002, str. 49
[4] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK431095/
[5] D.E.Brown, R.D. Neumann, Sekrety Ortopedii, wyd. I polskie pod.red. A. Dzika, Wydawnictwo Medyczne Urban&Partner ,Wrocław 2004 str. 370
[6] Op.cit. str.373
[7] Op.cit. str.373
[8] Carlos A. Encinas-Ullán, E. Carlos Rodríguez-Merchán, Isolated medial collateral ligament tears:
an update on management, EOR | volume 3 | July 2018, https://www.researchgate.net/publication/326120377_Isolated_medial_collateral_ligament_tears_An_update_on_management
